Wypadek komunikacyjny – odszkodowanie w zakresie kwestii związanych z pojazdem

Jakie roszczenia przysługują poszkodowanemu z polisy OC sprawcy wypadku komunikacyjnego w zakresie kwestii pojazdu?

Poniżej przedstawiam przykładowy katalog roszczeń, związanych z powstaniem szkody w pojeździe, kwestią odrębną przy tego typu zdarzeniach są szkody osobowe czy szkody w mieniu przewożonym danym pojazdem.

1. Przywrócenie pojazdu
do stanu sprzed szkody

Poszkodowanemu, którego pojazd podczas wypadku został uszkodzony, przysługuje wymiana uszkodzonych w wypadku komunikacyjnym części na część taką samą, jaką posiadał wcześniej w swoim pojeździe lub wyliczenie odszkodowania na podstawie cen części niezbędnych do przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody.

Wynika to z zasady pełnej kompensacji (naprawienia) wyrządzonej szkody, która jest określona w art. 363 § 1 kodeksu cywilnego:

naprawienie szkody powinno nastąpić według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej.

2. Najem pojazdu zastępczego

Utrata możliwości korzystania z rzeczy wskutek jej zniszczenia stanowi szkodę majątkową. Jeżeli więc poszkodowany poniósł w związku z tym koszty, które były konieczne, na wynajem pojazdu zastępczego, to mieszczą się one w granicach skutków szkodowych podlegających wyrównaniu.

Wydatki konieczne na wynajem samochodu zastępczego zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego to czynsz najmu za pojazd zastępczy o zasadniczo podobnej klasie do pojazdu uszkodzonego albo zniszczonego, ustalony według stawki najmu obowiązującej na danym rynku lokalnym, którą poszkodowany, zgodnie z treścią umowy najmu jest zobowiązany uiścić na rzecz wynajmującego, ażeby w okresie naprawienia szkody mógł korzystać z pojazdu zastępczego w takim zakresie, w jakim korzystał ze swojego pojazdu.

Czas najmu w zależności od zakwalifikowania szkody jako całkowitej lub częściowej może być uzasadniony w następujący sposób:

1. szkoda częściowa – czas najmu przy szkodzie częściowej powinien być wyznaczony rzeczywistym czasem naprawy tj. okresem, w którym uszkodzony pojazd mechaniczny w normalnym toku mógł zostać naprawiony z uwzględnieniem czynności procesu likwidacji szkody.
2. szkoda całkowita – czas najmu to okres od dnia zniszczenia pojazdu do dnia, w którym poszkodowany może nabyć analogiczny pojazd, nie dłuższy niż do dnia zapłaty odszkodowania.

3. Holowanie uszkodzonego pojazdu

Koszty, które poszkodowany poniósł z tytułu holowania pojazdu są typowym przykładem uszczerbku majątkowego, powodującej uszczerbek majątku poszkodowanego.

Zatem poszkodowanemu przysługuje zwrot kwoty, którą musiał wydać na holowanie pojazdu do warsztatu (miejsca zamieszkania), jeżeli pojazd po kolizji nie nadawał się do dalszej jazdy.

4. Utrata wartości rynkowej pojazdu

Rynkowy ubytek wartości szacuje się dla samochodów osobowych i terenowych, utrzymanych w dobrym stanie technicznym, o okresie eksploatacji do sześciu lat, zaś w stosunku do motocykli o okresie eksploatacji do trzech lat.

Rynkowy ubytek wartości handlowej pojazdu w odniesieniu do samochodów ciężarowych o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 ton szacuje się w okresie ich eksploatacji do czterech lat, zaś w odniesieniu do pojazdów ciężarowych o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 ton szacuje się w okresie ich eksploatacji do trzech lat.

Podkreślić należy, iż z roszczeniem związanym z utratą wartości handlowej pojazdu możemy mieć do czynienia wyłącznie w przypadku kiedy naprawa pojazdu jest technicznie i ekonomicznie uzasadniona, a więc nie doszło do powstania tzw. szkody całkowitej.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 13.10.2009r., sygn. akt I C 1368/08, niepublikowany:

Przepis art. 363 kc stanowi, że naprawienie szkody powinno nastąpić, wg wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Przepis powyższy, pozwala na uwzględnienie przede wszystkim interesu wierzyciela. Przywrócenie stanu poprzedniego może nastąpić  w różny sposób. Może zatem polegać, na dokonaniu naprawy (lub zamiarze) przez samego poszkodowanego, ale nie musi. Szkoda w takiej sytuacji wyraża się bowiem sumą, jaką musieliby poszkodowani wydatkować, celem przywrócenia samochodu do stanu poprzedniego. Nie ma tu zatem znaczenia, czy strona powodowa koszty takie rzeczywiście poniosła, poniesie i czy rzeczywiście przeprowadzi wszystkie potrzebne naprawy, czy też dokona napraw niezbędnych (godząc się na spadek wartości pojazdu na skutek zdarzenia) lub samochód za odpowiednio niższą cenę sprzeda.  Odszkodowanie nie jest bowiem uzależnione od faktycznego doprowadzenia pojazdu do stanu poprzedniego, czyli do wykazania się przez poszkodowanego np. rachunkami za naprawę, a tylko do wykazania szkody w postaci kosztów niezbędnych do przywrócenia pojazdu do stanu poprzedniego.

Należy zwrócić uwagę, iż zasada pełnego odszkodowania, realizuje podstawową funkcję społeczną odpowiedzialności cywilnej, jaką jest funkcja kompensacyjna. Zakłada ona przede wszystkim, że poniesiony uszczerbek majątkowy powinien zostać w całości wynagrodzony, ale także, że odszkodowanie nie powinno przekroczyć wysokości poniesionej szkody.

Aneta Bernat – Radca prawny

 Lublin, maj 2020

Podobne artykuły

• Odszkodowanie i zadośćuczynienie po wypadku – co jest istotne by móc ich dochodzić
• Poszkodowany bez udziału w wypadku – szkody niemajątkowe i zadośćuczynienie wynikające ze śmierci osoby najbliższej – w kontekście art. 446 k.c.
• Gdy grad uszkodzi pojazd
• Kolejny raz ubezpieczyciel zaniżył kwotę tytułem zadośćuczynienia – Sąd Rejonowy w Lublinie [1] zasądził na rzecz Poszkodowanej czterokrotnie wyższą kwotę.
• Sądowa ochrona prawa do życia w pełnej rodzinie i należne z tego tytułu zadośćuczynienie, potwierdzone wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Lublinie[1]

Otagowane jako: odszkodowanie, pojazd, szkoda, wypadek komunikacyjny